შაირი

წინასიტყვაობის ნაცვლად:
შაირი შარა კუტელი...

***
დღეს დავუბრუნდი დედაქალაქს, მშობლიური ანუ შესაბამისად მამა-სამტრედიიდან.

ქორწილზე  ნათესავები, უბანში მეზობლები, სუპერმარკეტ "ლელაში" ნიკორას ძეხვი,  ჩასვლისთანავე მოვინახულე. ყანწიდან პერანგზე ჩამოღვრას გადარჩენილი ღვინის წყალობით მომსპარმა და ნაბახუსევმა, ჩემი საყვარელი გურული ბებიისთვისაც (დედის მხრიდან) მოვიცალე.

სიბერე,  ათას ჭირვარამნანახ, შეუდრეკელ ბებიაჩემსაც კი მისწვდა, მიუხედავად იმისა რომ მთელი ამ ხნის განმავლობაში, ყანაში სამუშაოდ გასვლის თუ ტალავერის გასხვლის წინ, ყოველ ცისმარე დილას, ნახევარ ჭიქა (საკუთარ გამოხდილ) არაყს ხუხავდა ხოლმე _ ბებია, ესაა რო მაცოცხლებსო.

სხვათა შორის და მეცნიერებმაც დაადგინეს (ან უბრლაოდ ბებიაჩემს დაუდასტურეს), რომ  უზმოზე სუფთა არყი, ნამეტანი სასარგებლოა ჯანმრთელობისთვის. მაგრამ ბებიაჩემის სიმხნევე ვფიქრობ უფრო მისი ხასიათის დამსახურება არის. ახლაც კი, როდესაც უამრავმა, სიბერითგამოწვეულმა ჯანმრთელობის პრობლემამ ერთდროულად შეუტია, ბებია მაინც მხრიარულია და ჩვეულ გურულ იუმორს და სახეზე ღიმილს მაინც ინარჩუნებს.

გარდა იუმორისა, ბებიჩემი იმითაც არის გამორჩეული სხვა (სულ ცოტა იმერელ) ბებიებისაგან, რომ მან უამრავი შაირი იცის. იცის და არც სხვებისთვის იშურებს ზეპირსიტყვიერი ხალხური "საგანძურის" გაზიარებას.

სტუმრებით სავსე ოთახში, როცა ამაყად შემომაყენეს სკამზე და იმ იმედით, რომ ბაბუაჩემის ნასწავლ:


летят самолеты
летят как птицы
они зашишют
наши границы-ს ვიტყოდი, ბებიის ნასწავლი:

ბიჭი ვიყავ ბიჭანჭური
ღვინო მქონდა ცხრაი ჭური
გადავხადე ორგოები და
მივსტყან-მოვსტყან გოგოები-ო, დამიმღერებია ბოლო ხმაზე.

ვთვლი, რომ ლექსი რომელიც ბავშობაში მასწავლა ბებომ და დღემდე მახსოვს (ისე, საკმაოდ პრაქტიკული ლექსი კი არის თუ კარგად დააკვირდებით), ყველაზე ნაკლებად უცენზუროა (თქვი რა "პახაბნი", არ გაატრაკეს ამ ბარბარიზმებით და ქართული ენის სიწმინდით საქმე?!)  პოეზიის სხვა "შედევრებთან" შედარებით.

ბებიას შაირი არც ამ ნახვაზე დავიწყებია  (უფრო სწორად კი, მე ვახდენ ყოველთვის პროვოცირებას, რადგან ყოველ ჯერზე ახალ-ახალ შაირებს ვისმენ). რამდენიმე სხვისი ცოლის სამაგალითოდ "დასჯისა", ულვაშებში არც თუ ისე სასიამოვნო პროცედურების შესრულებისა და ბათუმში ნაყიდი კარტოფილის (რომელსაც ნამდვილი გერმანული პორნოგრაფია ერითმებოდა) შემდეგ, ბებომ ღრმად ამოისუნთქა და მითხრა: "ეჰ, იცი რა იყო? ადრე არც შუქი იყო, არც სხვა რამ გასართობი, ხალხიც ასე იკრიბებოდა საღამოობით და ერთმანეთს შაირობაში ეჯიბრებოდაო".

ერთი კი ვიფიქრე გულში, რაღა ერთმანეთის გინებაში და გაკვრა-გამოკვრაში, სატრფიალო ლექსებში გაჯიბრებოდნენ ერთმანეთს-მეთქი, მაგრამ მალევე მივხვდი რომ ჯერ ჯერთი, მსგავსი პოეზია, ტკბილეულობის არ იყოს ძალიან მალე გიმყაჭებს გულს და აუტანელი ხდება. მეორეც _ ეტყობა ქართველები ყოველდღიურობაში (თუნდაც სუფრაზე) იმდენნაირად და იმენს გამოხატავენ ერთმანეთის პატივისცემას, სიყვარულს და ჩახუტებას, რომ საღამოს  გასართობ "ფართიზე" შეკრებილებს, რაიმე რადიკალურად განსხვავებული სჭირდებოდათ.

ასეც რომ არ იყოს, მსგავსი "კბენა" უფრო "დაზამასკებულს" გტოვებს კაცს. წარმოიდგინე, ვინმემ მასაჟი რომ გაგიკეთოს (სხვა რამე ვიფიქრე, მაგრამ დედაჩემი გულგახეთქილი დამხვდა სამტრედიაში _ სულ ნუ გადარიე ხალხი, რას წერ ბლოგზეო), მარტივად შესაძლებელია და სავარაუდოც, რომ შენც იგივეს სურვილი კი არ გაგიჩნდეს, არამედ გადაბრუნდე და ტკბილად მიგეძინოს. აი, პანჩურს (და არანაირი "პანღურს") თუ ამოგარტყამს (არანაირი "გითავაზებს") ვინმე, ან კეფაში კარგად თუ წამოგითაქგუნბს, სამაგიეროს გადახდის სურვილი არ მოგასვენებს.

ალბათ შაირობაც, ამ მარტივ პრინციპზე არის აგებული _ შენ მას მწარეს ეტყვი, გაუტყდება და ეცდება  დაგიბრუნოს, შემდეგ შენ გაგიტყდება და ა.შ. და ასე დაუსრულებლად.

***
როდესაც მოსაღამოვდა და ისედაც ნოტიო ცხელი ჰაერი, ბაყაყების ყიყინით გაიჟღენთა, შაირის წარმომომავლობაზე ბებიაჩემის მოყოლილი ამბავი გმახსენდა.

შუქი ნამდვილად იყო,  მაგრამ უინტერნეტ-ფეისბუქ-ბლოგო ოთახი, ისევე მოსწყენი აღმოჩნდა ჩემთვის, როგორც ყანიდან და ჩაის პლანტაციებიდან დაბრუნებული გრულებისთვის უშუქობა და უტელევიზორობა.

ცუდი ის იყო, რომ მოშაირეც კი არ მყავდა გვერდით, მეც სხვა რა დამრჩენოდა: პასტა (არავითარი "კალამი") და ფურცელი ავიღე და შაირი დავიწყე (იკითხება, საშაირო აკომპანიმენტის თანხლებით) :

მისმინეთ ყველამ, მისმინეთ
თვალებს ქაჩავს და ღლოფინებს
მივცემ ნახევარ სამეფოს
ახლა ვინც შემაყოფინებს

მისმინეთ ყველამ, მისმინეთ
მე შადრევნები მომწონს
მივცემ ათას აკრ მიწა-წყალს
ახლა ვინც მაგრად მომწოვს

მისმინეთ ყველამ, მისმინეთ
რა ხდება, what's up, ვონცეს
ვაჩუქებ ოქროს უთვალავს
ახლა თუ ვინმე მომცემს

მისმინეთ ყველამ, მისმინეთ
თუ ვინმე პატივს ვერ მცემს
ერთი-ორი დრე მაცადოს
ოღონდ ახლა ნუ შემცემს

როგორც ხედავთ, არც ისე მაგარია. ყოველ შემთხვევაში ბებიაჩემისგან მოსმენილი ხალხური შაირები ნამდვილად მირჩევნია. სანამ შაირით "დაზამასკებული" ადრესატი საკადრის პასუხს "გამირითმავდეს", კიდევ ერთ ლექს მოგიყვებით  სკამზე შემდგარი _ როგორც ბავშვობაში ვაკეთებდი თურმე:

რიკი, რიკი ყლეო
ფიჩხი მოხიკეო
სადაც კარგი გოგო ნახო
ყველა მოჩიჩლეო

...ოღონდ ძალიან გთხოვთ, როგორც ბავშვობაში იცოდნენ, არ მთხოვოთ ახლა: "აბა, პასპორტი გვაჩვენეო".